Beter bij de Les (BBL)

Training in executieve functies

“Ik merk dat ik nu ook in de klas dingen beter kan onthouden. Bijvoorbeeld als de juf een instructie heeft gegeven, kan ik nu sneller aan de slag”

Herkent u dit bij uw kind?

• Informatie gaat het ene oor in en het andere oor uit;
• Vraagt vaak: ‘Wat moest ik ook alweer doen?’;
• Kan maar moeilijk beginnen aan het werk;
• Is na twee instructies de eerste alweer vergeten;
• Eenmaal begonnen aan het werk haakt hij/zij vaak halverwege af.

Kinderen met zwakke executieve functies (de regelfuncties van het brein), zoals kinderen met ADHD of leerproblemen, hebben op school vaak problemen met het werkgeheugen, plannen en controleren. Deze functies spelen een cruciale rol bij het leren en zijn dan ook voorspellend voor leerprestaties. Beter bij de les is een bewezen effectieve methode om deze vaardigheden te trainen.

Wat is Beter bij de les?

Speciaal voor kinderen met zwakke executieve functies, zoals kinderen met ADHD en/of leerproblemen, is een bewezen effectieve individuele training ontwikkeld: ‘Beter bij de les’. Deze trainingsmodule is bedoeld voor kinderen vanaf 8 jaar die op de basisschool problemen ondervinden met het werkgeheugen, plannen en controleren, de zogenaamde executieve functies, de regelfuncties van het brein. Deze functies spelen een cruciale rol bij het leren en zijn dan ook voorspellend voor leerprestaties. Door de training van ‘Beter bij de les’ krijgen kinderen  op school meer inzicht in hun leergedrag. Het kind wordt getraind om naar het eigen functioneren te kijken, zodat het zichzelf uiteindelijk zo veel mogelijk zelfstandig kan bijsturen. Naast het aanleren van leerstrategieën ten aanzien van aandacht, planning, werkgeheugen, doel- en taakgericht gedrag en metacognitie, wordt ook het werkgeheugen getraind met de oefeningen.

Oefenen van leervaardigheden en werkgeheugen

Met de training Beter bij de les oefenen kinderen op de basisschool met vaardigheden die belangrijk zijn bij het leren, zoals: aandacht, planning, werkgeheugen, doel- en taakgericht gedrag. Zij trainen hun werkgeheugen en krijgen meer inzicht in hun leergedrag. Hierdoor hebben zij uiteindelijk minder hulp nodig. Ook de leerkracht krijgt meer inzicht in het leergedrag van de leerling en kan hierdoor eerder doelgericht ingrijpen en de juiste ondersteuning bieden.

Kinderen krijgen meer inzicht in hun leergedrag

Het doel van Beter bij de les is om leervaardigheden te verbeteren, het inzicht in leergedrag te vergroten en werkgeheugencapaciteit uit te breiden. De training voor het kind bestaat uit 25 individuele sessies van ca. 50 minuten.

Kernvaardigheden bij het leren

Vijf kernvaardigheden zijn voor het kind van belang bij het uitvoeren van een taak, deze worden met Beter bij de les getraind:

• Gerichte aandacht
• Planning en initiatie
• Verdeelde aandacht en werkgeheugen
• Doel- en taakgericht gedrag
• Metacognitie: reflectie en controle van het eigen functioneren

De training aan het kind - praktisch

De vijf kernvaardigheden die hiervoor zijn genoemd, zijn voor het kind van belang bij het uitvoeren van een taak. Deze kernvaardigheden worden tijdens de trainingssessies getraind.

Iedere trainingssessie heeft een vaste volgorde, waarbij de volgende elementen aangeboden worden: 

• Psycho-educatie (voorlichting) middels een luisterboek
• Neuropsychologische oefening
• Schoolse oefening
• Drie adaptieve werkgeheugenoefeningen
• De zin van de dag

De training vindt plaats onder schooltijd. Voorafgaand aan de training heeft de trainer een kennismakingsgesprek met de leerkracht. Tijdens de trainingsperiode speelt de leerkracht een actieve rol bij het leerproces van het kind en houdt aan de hand van observatielijsten, die met de trainer worden besproken, het gedrag van het kind bij.

Na afloop van de training ontvangt het kind een geprinte herinneringskaart waar de weekthema’s en alle breinbewakers (strategieën) en breinbandieten (valkuilen) op genoemd staan die tijdens de psycho-educatie zijn geïntroduceerd. Dit dient als ondersteuning voor het kind na de training, zodat het kan terugkijken op de geleerde vaardigheden.

Naast de leerkracht worden ook de ouders/verzorgers van het kind bij de training betrokken door middel van een drietal voorlichtingsbijeenkomsten. In deze voorlichtingsbijeenkomsten wordt er uitleg gegeven over executieve functies en de rol daarvan in het onderwijs. Daarnaast wordt uitleg gegeven over de inhoud van de training en hoe ouders thuis het oefenen met de vaardigheden kunnen voortzetten.

Programma

De training voor het kind bestaat uit 25 individuele sessies van ca. 50 minuten onder begeleiding van een trainer op school. Gedurende die sessies wordt het kind aan de hand van een werkboek, opdrachten en luistermateriaal op een speelse manier getraind in het toepassen van vaardigheden die belangrijk zijn bij het goed kunnen uitvoeren van een taak.

Aangeraden wordt er naar te streven vier maal per week te trainen, de training duurt dan ca. 6 weken. Ervaring in de praktijk leert dat de kinderen de oefeningen leuk vinden om te doen. Het werkboek en de oefenmaterialen zijn aantrekkelijk vormgegeven en de luistersessies zijn met geluidseffecten verlevendigd. Verder wordt een beloningssysteem toegepast om het kind te motiveren.

Doel van de training:

• Leerling leert executieve functies (EF)- vaardigheden & strategieën aan die nodig zijn voor het leren
• Verbeteren van het werkgeheugen
• Meer inzicht verkrijgen in het leergedrag
• Stimuleren van het leergedrag

Leerling:

• Er zijn 25 individuele trainingssessies van ca. 50 minuten
• De trainingssessies vinden plaats op school
• Generalisatie naar de klas staat centraal

Training:

Het volgen van de opleiding en bijbehorende certificering zijn vereisten om Beter bij de Les te kunnen en mogen geven. Er is onderscheid in opleiding, te weten: Beter bij de Les (BBL)-trainer (basis) of Beter bij de Les (BBL)- coach. Bij het uitvoeren van de training Beter bij de Les wordt nadrukkelijk geadviseerd gebruik te maken van de BBL-coach (aldus PI- Research). Kind & Jeugd in Beeld is BBL- coach.

Leerkracht:

• 3 trainingssessies EF in de klas (facultatief)
• Observeert, activeert en registreert

Effectiviteit bij wetenschappelijk onderzoek aangetoond

Beter bij de les is ontwikkeld door een projectteam van De Bascule, academisch centrum voor kinder- en jeugd psychiatrie, in samenwerking met het Academisch Medisch Centrum (AMC) Amsterdam. Uit een onderzoek in de praktijk bij een groot aantal scholen en kinderen in de regio Amsterdam blijkt dat de training effectief is. Na de training waren de kinderen vooruit gegaan op executieve functies als plannen, inhibitie, aandacht en werkgeheugen. Ouders en leerkrachten rapporteerden vooruitgang in het leergedrag, onder ander op het gebied van aandachtproblemen en metacognitive vaardigheden.

De resultaten van het onderzoek werden in juli 2015 gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift 'Frontiers in psychology’. Download hier het onderzoeksartikel.

Klik hier voor het proefschrift. 

(Bron: PI Research, Beter bij de Les)

Tijdens de intakeprocedure zal worden gekeken of Beter bij de Les geschikt is voor uw zoon/dochter. Ook andere vormen van begeleiding gericht op het ontwikkelen van executieve functies behoren tot de mogelijkheden.

Klik hier voor aanmelding, geef als onderwerp “aanmelding BBL”.